دنبه و دستگرد، محله‌هایی کهن در دل کوه
تاریخ انتشار: ۱۸ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۴۷۴۲۱۱
«دُمِ جی» یعنی انتهای شهر اصفهان؛ جی نام قدیمی این کلانشهر و دم آن که اشاره به آخر آن دارد و به مرور به دمجه و در نهایت با گذر زمان به دنبه تبدیل شده است و دستگرد خیار که امروز آن را دستجرد صدا می‌زنند، روستاهایی بی‌نظیر و خوش آب و هوا در همسایگی کوهستان بوده که اکنون از محلات قدیمی منطقه ۱۳ است.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، منطقه ۱۳ شهرداری اصفهان سرزمینی کهن در دل کوه با زمین‌های وسیع و کوچه باغ‌هایی است که امروز تنها یک خاطره از آن باقی مانده است؛ دنبه یا همان دُمِ جی روستایی خوش آب و هوا و بسیار حاصلخیز که به مرور در لفظ عوامانه به دنبه تبدیل شده و دستگرد روستای دیگری که به دلیل صیفی‌جات فراوان و عالی ازجمله خیار که در آن کشت می‌شده به دستگرد خیار معروف بوده و از شمال به رودخانه زاینده رود و در بخشی به محله (دنبه)، از جنوب در امتداد کوه صفه و از شرق به خیابان باغ فردوس محدود شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
برخلاف مناطق ۱۱، ۱۲ و ۱۵ که آنها نیز زمانی روستاهای سرسبز و حاصلخیزی بوده و امروز همچنان این بافت در دل پس کوچه‌های آن کاملاً مشهود است، منطقه ۱۳ نیز به دلیل کوه دنبه، همجواری با منطقه ناژوان و کوچه باغ‌هایی که امروز متروک شده و تنها از آن سرسبزی و نشاط، دیوارهای کاهگلی آن به جا مانده، این بافت قابل مشاهده است، اما وجود ساختمان‌های بلند مرتبه‌ای که در دل این بافت کهن و بومی قد بر افراشته، شرایط زیست این منطقه را متحول کرده و بافت بومی آن را در کنار این حجم انباشته از سنگ و آهن متفاوت کرده است.
از نکات بسیار جالبی که در معابر و پس کوچه‌های محله قائمیه و دنبه به شدت نظرم را جلب کرد، منتهی شدن هر خیابان و کوچه به کوه بود و در هر کوچه بن بست به جای یک دیوار آجری یا بتنی با صخره‌های کوه مواجه می‌شدی و می‌توان گفت، چه لذت بخش است که همسایه دیوار به دیوار کوه باشی و آسمان و رود؛ پس از گذر از خیابان‌های اصلی کم کم با ورود به دل محله، بافت قدیمی و روستایی محله دستگرد نمایان می‌شود، زمین‌های زراعی و باغ‌هایی که بدون درخت مانده، اما کم و بیش هنوز مرز کوچه‌ها و حریم آنها حفظ شده، اما خانه‌ها تخریب و نوساز شده است.
البته همچنان خانه‌های متروکه‌ای با بیش از ۲۰۰ سال قدمت در دامنه کوه وجود دارد که بخشی از دیوارهای آنها تخریب شده و نگاه هر رهگذری را برای چند لحظه هم که شده، مجذوب خود می‌کند.
میان این تناقض دیروز و امروز و ساختمان‌های وصله پینه‌ای که نه نوساز و بلند مرتبه است و نه قدیمی و روستایی، یک عمارت اربابی با قدمت بسیار زیاد از سال‌های دور باقی مانده بود؛ عمارتی با دیوارهای قرمز رنگ و ستون‌های بلند که از داخل کوچه فقط یک ایوان باریک و چند اتاق آن قابل مشاهده بود.
به شدت کنجکاو بودم تا نمای داخل آن را ببینم، اما متوجه شدم در این عمارت، خانواده‌ای ساکن هستند و جالب بود که این خانه به رغم سن زیادی که داشت، هنوز پذیرای انسان‌های دوران خویش است و با خودم تصور کردم، کسانی که در این عمارت زندگی می‌کنند، همنشین خاطرات دوری شدند که هر نقش و نگار دیوارها و ستون‌های آن گویای حرفهای نگفته بسیاری است که در دل خود پنهان کرده است.
کنجکاوی و شوق تماشای داخل عمارت در من به قدری بود که بالاخره موفق شدم از طریق زمین متروکی که کنار عمارت وجود داشت به دیوار اصلی عمارت برسم و جلوی عمارت یعنی ایوان رو به باغ را به‌طور کامل تماشا کنم؛ این عمارت رویایی بیش از ۷ ستون داشت و طاق ایوان آن بسیار بلند و باشکوه بود؛ باغ این عمارت بزرگ‌تر از آن چیزی بود که فکر می‌کردم؛ هر چه نگاه می‌کردی تمام نمی‌شد و حیف که از این همه نشاط و سرزندگی، تنها چند سرو سالخورده و علف‌های هرز به جا مانده بود.
سیدعبدالجواد هاشمی یکی از معتمدان و قدیمی‌های محله دنبه، بازنشسته و ۶۰ ساله بوده که از بدو تولد تاکنون در محله قائمیه سکونت داشته است؛ او تنها کسی بود که تاریخچه و وجه تسمیه محله دنبه را به خوبی می‌دانست و با دقت و حوصله به سوالاتم در مورد محلات دستگرد و دنبه پاسخ داد.
چرا کوه قائمیه به دنبه معروف است؟ قائمیه یا دنبه که در گذشته به دُمِ جی معروف بوده، یعنی آخر شهر اصفهان که با گذشت زمان به دنبه تبدیل شده است.
دنبه یکی از روستاهای خوش و آب و هوای اصفهان بوده که حالت تفرجگاهی برای مردم داشته است؛ این روستا در منتهی الیه جنوب غربی اصفهان بین کوه دنبه و رودخانه زاینده رود واقع شده و به همین دلیل بیش از ۹۰ درصد سکنه این منطقه در گذشته کشاورز بوده‌اند.
محله دنبه منطقه‌ای حاصلخیز بوده و محصولات کشاورزی، صیفی‌جات و میوه‌هایی مانند زردآلو، آلبالو و گیلاس در آن کشت می‌شده است؛ غوره و خیار این منطقه از محصولات کشاورزی بسیار معروف بوده و محصولات آن به قدری زیاد بوده که به تهران و سایر استان‌ها نیز صادر می‌شده است.
وقتی از او درباره مشکلات محلات قدیمی منطقه ۱۳ اصفهان می‌پرسم، ادامه می‌دهد: طی این سال‌ها با خشک شدن چاه‌های آب و کم آبی در منطقه، به مرور کشاورزی از رونق افتاده و در حال حاضر تمام باغ‌ها و زمین‌های زراعی در این منطقه خشک شده است و در حال حاضر محصولی در آن کشت نمی‌شود.
اکنون این منطقه به دلیل مهاجرانی که در دل آن پناه یافته و ساکن شده‌اند، به مرور بافت قدیمی و بومی خود را از دست داده و به رغم اینکه هنوز در بعضی محلات همسایه‌ها به خوبی یکدیگر را می‌شناسند و از حال هم خبر دارند، اما در بیشتر نقاط، دیگر از این بومیت خبری نیست و تقریباً ساکنان به ندرت یکدیگر را می‌شناسند.
ترافیک در خیابان باغ فردوس که به محله دنبه ختم می‌شود، به‌ویژه هنگام شب، مشکلی است که برای اهالی بسیار آزار دهنده بوده، همچنین این محله در حال حاضر با معضل بیکاری اهالی آن مواجه است و در صورتی که مشکل زراعت و کمبود آب برای کشاورزی رفع شود، به طور قطع بخش بزرگی از این مسئله نیز حل خواهد شد.
پس از دستگرد وارد محله دنبه و قائمیه شدیم و با گذر از معابر اصلی باز هم به کوچه باغ‌های خاطره رسیدیم و مادی‌هایی که به رغم خشک بودنشان باز هم جذابیت خودش را داشت؛ محله دنبه به دو بخش مسکونی و زراعی تقسیم می‌شود که بخش مسکونی آن در منطقه ۱۳ و بخش خیال‌انگیز و زراعی آن در منطقه ناژوان قرار گرفته است که به گفته اهالی، این محدوده در طرح ساماندهی ناژوان کمی مغفول مانده و خشکی چاه‌های آب و نبود آب کافی برای کشاورزی، لطمات بسیاری به مالکان این زمین‌ها وارد کرده است.
درواقع طرح ویژه اراضی ناژوان با هدف حفظ و نگهداری از اراضی باغ‌ها و کشاورزی به‌ویژه حفظ وضعیت طبیعی بستر و حریم کمی و کیفی زاینده‌رود و مادی‌های موجود در محدوده، تیرماه ۱۳۹۹ در شورای عالی شهرسازی و معماری ایران مصوب شد.
نزدیک ظهر شده و در چشم به هم زدنی زمان سفر در این منطقه کوهستانی نیز به پایان رسیده بود؛ سفری جذاب و متفاوت به گوشه‌ای دیگر از شهر اصفهان که ترکیب دنیای مدرن و برج‌های سر به فلک کشیده آن با بافتی دیرینه و از نفس افتاده، پارادوکس جالبی را بر هم زده و گویی نقشی نو در حال وقوع و شکل‌گیری است.
به گزارش ایمنا، منطقه ۱۳ شهرداری اصفهان در مجاورت با منطقه گردشگری ناژوان قرار گرفته و به لحاظ تاریخی دارای قدمتی چندین هزار ساله و دارای آثار ارزشمند تاریخی بسیاری بوده که در گذر زمان بخشی از این آثار تخریب شده و در حال حاضر بخش کمی از آن باقی مانده است.
گزارش از ریحانه راهپیما
کد خبر 717909منبع: ایمنا
کلیدواژه: شهر مدیریت شهری کلانشهر شهرداری اصفهان شهرداری منطقه 13 اصفهان محلات محروم محله محوری بافت فرسوده هر هفته با یک منطقه شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق حال حاضر منطقه ۱۳ زمین ها باغ ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۴۷۴۲۱۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
برق در این استان فردا قطع می‌شود؛ خاموشی از راه رسید؟
شرکت توزیع برق استان گیلان امروز، ۱۱ اردیبهشت‌ماه با صدور اطلاعیه‌ای از قطعی برق چند ساعته در برخی مناطق شهرستان‌های آستانه اشرفیه، تالش، رشت، رضوانشهر، رحیم‌آباد، لاهیجان، دیلمان سیاهکل، اسالم به منظور پاره‌ای از تعمیرات در جهت بهبود نیرو رسانی، در ساعات مشخصی از فردا، ۱۲ اردیبهشت‌ماه خبر داد.
به گزارش ایسنا، مدیرعامل شرکت توانیر از اختصاص ۸۰ میلیون جایزه در سال ۱۴۰۳ به افرادی که در کاهش مصرف شرکت می‌کنند خبر داد.
آستانه اشرفیه: چوب‌بری امیر فلاح، روستاهای آستانه کشل آزادسرا، پل‌سازی شرکت پرهام، عبدالله آباد، ریسندگی و بافندگی سمین بافت، تانکرسازی گیلان شرق، روستاهای آستانه کورکاه از ساعت ۹:۳۰ تا ۱۱:۳۰
تالش: پیرسرای جوکندان از ساعت ۱۱ تا ۱۳
رشت: آخر جماران از ساعت ۹:۳۰ تا ۱۱:۳۰
رضوانشهر: پلنگ‌پاره و پونل از ساعت ۹:۳۰ تا ۱۱:۳۰
رحیم‌آباد: پمپ بنزین کلاچای، کلاچای داخل شهر، پاسگاه ساحلی شیر محله، شیر محله، شرکت سیرود، هادی کیاشهر، جاده سیرود سردخانه علیرضا نصرتی، قاسم‌آباد علیا، کلاچای پلرود جنب اداره گاز کلاچای، پلرود گیل کلایه به سمت دریا، چاه آب کشاورزی از ساعت ۹ تا ۱۰:۴۵
لاهیجان: بیجاربنه و نخجیرکلایه از ساعت ۹:۳۰ تا ۱۰:۳۰ و همچنین خیابان نیما و کارگر از ساعت ۱۱:۳۰ تا ۱۲:۳۰
دیلمان سیاهکل: بیمارستان ۱۰ تختخوابی، دیلمان محله اسپیلی میاندشت، پمپاژ آب آشامیدنی دیلمان جنب خانه بهداشت، سالن ورزشی دیلمان، شهر دیلمان، هلال احمر، مرکز آموزش فنی و حرفهای دیلمان، چاه آب شرب شهر دیلمان باباولی از ساعت ۱۱ تا ۱۳
اسالم: آب شرب درازک محله، خرجگیل انتهای حوزه شهری روبروی منزل سبحان قاسمی، برنجکوبی جهانگیر ملیحی و پورخودکار، روستای جامی محله اسالم، برنجکوبی باب اله بهاری و شرکا، روستای لمیر سفلی، بانک ملی اسالم از ساعت ۱۰ تا ۱۲
اعلام محدودیت های ترافیکی پایان هفته در جاده های شمالی کشور